Over het Vaticaan, democratie en complotten. Over transparantie.
Onlangs reageerde ik bij een blog op een stuk van het Montesquieu Instituut over de Poolse politiek mbt Europa : PiS wil na Polen ook Europa ombouwen van Malgorzata Bos-Karczewska (Hier het stuk op de site van het Montesquieu Instituut).
Ik merkte daar met een korte argumentatie op:
[…]dan denk ik: invloed van het Vaticaan. Ik mis dat altijd in de analyses.
Ik geef hier mijn recente boekenlijstje, met boeken over het Vaticaan, haar macht, onfeilbaarheid, corruptie en vooral haar geld en haar politiek.
Dit stuk is geschreven met dank aan su, reageerder bij Sargasso, die in een reactie op een stuk van mij de link naar NSSM 200 gaf. In 2007, dat wel… zo lang duurt het soms.
In 1996 werd een boek gepubliceerd over het falen van de bevolkingspolitiek van de VS: The Life and Death of NSSM 200 (TLDN). Begin jaren 70 had Richard Nixon een studie uit laten voeren (NSSM staat voor National Security Study Memorandum) naar de gevolgen van de bevolkingsgroei. De gevolgen werden ingeschat als zeer serieus. In Hoofdstuk 1 zet Nixon de toon:
De onfeilbaarheid van de paus is een logisch vervolg van de geschiedenis van de katholieke kerk. Na de chaos van de Franse revolutie moest het instituut zich herijken in de nieuwe sociale orde.
Een gevolg van de aanpassingen in de 19e en 20e eeuw is vooral het [coherent] schriftelijk vastleggen van de katholieke doctrine en de bijbehorende uitleg. Dit culmineerde in eerste instantie in de documenten van het Eerste Vaticaans Concilie, de nieuwe wetgeving van de Roomse kerk van 1917, het Tweede Vaticaans Concilie en de nieuwe kerkwet van 1983 (oude link). En tot slot natuurlijk een nieuwe catechismus.
Maar in de hele katholieke wereld blijven door de eeuwen heen een aantal zaken onwrikbaar en onaanraakbaar staan:
Van 4-25 oktober 2015 is de bisschoppensynode gehouden over het gezin in de kerk en de moderne wereld. Niet vaak is zo openlijk duidelijk geworden wat de tegenstellingen in de kerk zijn. Er werd net niet gevloekt maar de sociale media – met name via twitter en bijbehorende websites, dispatcher VeriCatholici en S.Armaticus zijn aardige voorbeelden – trokken de conservatieven flink van leer met bv samenzweringstheorieën en ander gebral in aanloop en tijdens die synode. Paus JP II en Pius XII werden bijkans van hun graf gelicht om het Roomse geloof te redden (maar het kan altijd erger).
Een ding werd duidelijk, er is een behoorlijk verschil van mening over hoe de RK kerk om moet gaan met mensen die niet in het klassieke concept van het gezin passen en de conservatieven uit het JP II-kamp zijn springlevend en gijzelen het instituut.
Het is de historische belasting van het instituut en de onfeilbaarheid.
De ontwikkeling van de kerk in de 19e eeuw heeft in 1870 geleid tot de onfeilbaarheid van de paus (hier het lemma uit de katholieke encyclopedie). De onfeilbaarheid zelf is een complex onderwerp, misschien kom ik daar later nog eens op terug, nu even niet.
De onfeilbaarheid van de paus is de culminatie van het absolute leiderschap van de bisschop van Rome binnen de Rooms katholieke kerk. Een leiderschap dat niet evident was en een evolutie kende van iets van 19 eeuwen. Een absoluut leiderschap ook, dat een contrapunt vormt met de neergang van het absolutisme in de 19e eeuw.
De onfeilbaarheid is ook binnen de kerk niet zonder slag of stoot geaccepteerd en het heeft nogal wat discussie gekend voordat tijdens het eerste Vaticaans concilie uiteindelijk werd besloten tot de onfeilbaarheid. Lees verder